Kreatywność odgrywa niezwykle ważną rolę w naszym życiu. Jest sposobem na wyrażanie siebie, pozwala szukać kreatywnych rozwiązań, uczy radzenia sobie z wyzwaniami. Dowiedz się, dlaczego warto rozwijać kreatywność u dzieci, aby zadbać o ich wszechstronny rozwój. Jakich błędów unikać, a na czym koniecznie się skupić, by mądrze wspierać dziecko.
Czym jest kreatywność?
Na początku warto zacząć od fundamentalnego pytania: czym właściwie jest kreatywność i co to oznacza, że dana osoba jest kreatywna? Bardzo często wspomniane pojęcie kojarzy nam się bowiem wyłącznie z działalnością artystyczną – malowaniem, rysowaniem, śpiewaniem albo tańcem. Wymagamy jej od aktorów, pisarzy albo pracowników reklamy. To właśnie tam ciekawe pomysły i świeże spojrzenie na rzeczywistość są niezwykle cenne. Musimy jednak wiedzieć, że bycie kreatywnym oznacza coś znacznie więcej.
Kreatywność oznacza przede wszystkim zdolność do tworzenia nowych, wartościowych i oryginalnych pomysłów. To umiejętność patrzenia na świat w nieszablonowy sposób, łączenia faktów, które na pierwszy rzut oka nie mają ze sobą zbyt wiele wspólnego. Wreszcie – to sztuka znajdowania rozwiązania tam, gdzie inni widzą głównie problem. Nie chodzi tu wyłącznie o talenty artystyczne, chociaż one też są bardzo ważne. Osoby kreatywne wyróżnia elastyczny sposób myślenia, który pozwala im lepiej odnaleźć się w nowej sytuacji oraz zmieniającym się świecie. Łatwiej im podejmować różnorodne decyzje (w życiu prywatnym, jak i zawodowym), a do tego adekwatnie reagować na różne sytuacje.
Od razu należy też podkreślić, że dzieci z natury są kreatywne. Wyróżnia je ciekawość świata, chęć poznawania nowych rzeczy i ludzi. Dziecięca kreatywność objawia się na wiele sposobów: w zabawie, kiedy wymyślają własne historie i zasady gry, w rozmowie, kiedy zaskakują dorosłych nieoczywistymi pytaniami, albo w wielu codziennych sytuacjach, gdy udaje im się znaleźć rozwiązanie danego problemu. Bardzo ważne jest zatem to, aby wspierać kreatywność dziecka i pozwolić mu na wyrażać siebie w innowacyjny sposób.
Dlaczego rozwój kreatywność u dzieci jest tak ważny?
Jak już zostało podkreślone, kreatywne osoby mają większą pewność siebie (co w dzisiejszych czasach okazuje się ogromną zaletą), potrafią lepiej radzić sobie z problemami oraz wyzwaniami, a do tego szybciej odnajdują się w nowych miejscach. Dzieci są z natury kreatywne – nie lubią się nudzić, chcą być w ciągłym ruchu, często zmieniają zainteresowania. Zadaniem dorosłych – nauczycieli, rodziców – jest pobudzić kreatywność, zachęcać do twórczego myślenia, wiary we własne możliwości albo zachęcanie do zadawania pytań. Dlaczego jednak kreatywność jest tak ważna dla dziecka?
Otóż musimy sobie uświadomić, że wspiera ona jego rozwój na wielu płaszczyznach. Pobudza wyobraźnię, wspiera logiczne i krytyczne myślenie, dzięki czemu dzieci lepiej radzą sobie z nauką i zrozumieniem otaczającego świata. To też niezwykłe wsparcie dla rozwoju emocjonalnego. Twórcze działania bardzo często pomagają dzieciom wyrażać własne emocje, radzić sobie z trudnościami oraz lepiej się komunikować. Wspólne zabawy rozwijają ponadto empatię, a także umiejętność współpracy i otwartość na innych. Co jednak najważniejsze – kreatywność pomaga w budowaniu pewności siebie. Każde działanie, nawet najmniejsze, daje dziecku poczucie sprawczości i ogromną satysfakcję. Mówiąc krótko, należy rozwijać kreatywność dziecka, ponieważ:
- pozwala mu to odkrywać rzeczywistość, a także jego pasje i zainteresowania;
- pomaga lepiej rozwiązywać problemy i poszukiwać nieszablonowych sposobów na ich pokonanie;
- uczy wytrwałości i dążenia do celu;
- uczy myślenia poza schematami;
- rozwija zdolności manualne;
- daje odwagę do wyrażania własnych pomysłów.
Kreatywność nie powinna nam się kojarzyć wyłącznie z okresem dzieciństwa. Pamiętajmy jednak, aby pielęgnować ją także w dorosłym życiu i wspólnie z dzieckiem rozwijać umiejętność myślenia poza schematami.
Jak pobudzić kreatywność u dziecka?
Wspieranie rozwoju kreatywności u dzieci nie wymaga drogich zabawek ani specjalnych zajęć. Najważniejszą rzeczą jest stworzyć odpowiednie warunki – pełne swobody, inspiracji oraz akceptacji. To pozwala dzieciom na pełną ekspresję i rozwijanie twórczego podejścia do codzienności. Oto kilka ważnych zasad, o jakich musimy pamiętać, kiedy chcemy wesprzeć rozwój dziecka – nie tylko ten twórczy.
Pozwól maluchowi na nudę (starszakowi też)
Wbrew temu, co może się wydawać – nuda wcale nie jest wrogiem kreatywności. Wręcz przeciwnie. Gdy dziecko nie ma gotowych bodźców, samo zaczyna wymyślać zabawy, opowiadać ciekawe historie albo poszukiwać sposobu na to, aby jakoś wypełnić wolny czas. Zadaniem dorosłych jest wspierać go w tym i pozwolić na oddech. Tak, dzieci kreatywne też się nudzą! To normalne i potrzebne.
Nie oceniaj, ale doceniaj wysiłek
Negatywna ocena pracy dziecka może być dla niego bardzo skuteczną blokadą. Zamiast krytykować, lepiej zapytać, dlaczego namalowało obrazek tak, a nie inaczej. W ten sposób docenimy jego wysiłek i pokażemy, że jego praca jest dla nas ważna. Taka rozmowa również pomoże nam poznać to, jak nasze pociechy widzą rzeczywistość i co sprawia im przyjemność. Standardowe „nie wierzę, że sam to narysowałeś” lepiej zamienić na „to naprawdę ciekawe, opowiedz mi, jak wpadłeś na taki pomysł”.
Stwórz przestrzeń do artystycznego wyrażania siebie
Nie musi to być osobny pokój. Wystarczy stolik, a na nim kolorowe kartki, farby, kredki, a nawet papierowe opakowania, z których dzieci wyczarują prawdziwe cuda. Takie zajęcia z rękodzieła to dla nich frajda, a im bardziej nieoczywiste materiały mają do dyspozycji – tym lepiej. Dzieci uwielbiają eksperymentować z różnymi materiałami, fakturami i kształtami, a otoczenie, które to umożliwia, działa inspirująco. Nawet makaron może być wspaniałym materiałem, z którego nasza pociecha zrobi korale, obrazek 3D albo inne cuda.
Pytaj zamiast odpowiadać
Zadawaj pytania, które pomogą dziecku znaleźć właściwą odpowiedź. Nie narzucaj gotowych rozwiązań, ale staraj się pobudzić jego wyobraźnię. To pomoże mu lepiej radzić sobie z przyszłymi wyzwaniami. Bardzo ważne jest też, aby stosować zasadę w drugą stronę, czyli samemu zachęcać dzieci do zadawania pytań.
Czytaj, słuchaj, rozmawiaj
Książki, bajki i rozmowy to nie tylko rozrywka, ale i trening kreatywności. Czytanie rozwija wyobraźnię, a dyskusje o tym, co dziecko zobaczyło lub przeczytało, uczą interpretacji i łączenia faktów. Naszym blogu znajdziesz też ciekawe pomysły, jak zachęcić dziecko do czytania.
Czy szkoła zabija kreatywność?
Czy szkoła zabija kreatywność? Absolutnie nie! To przestrzeń, gdzie uczniowie mogą wyrażać siebie nie tylko na lekcjach albo różnych zajęciach dodatkowych, ale przede wszystkim podczas wolnego czasu spędzonego z rówieśnikami. Finova to miejsce, gdzie dbamy o zachowanie balansu między nauką, a wypoczynkiem. Wierzymy, że każde dziecko jest wyjątkowe i posiada swoje talenty, dlatego wspieramy go nie tylko w rozwijaniu kreatywności, ale także codziennym poznawaniu otaczającego świata.
Czasem, kiedy uczniowie mogą najpełniej rozwijać swoje pasje (zarówno artystyczne, jak i naukowe), są liczne zajęcia dodatkowe.
